کد مطلب:39292 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:4

گنجینه پرسمان » اهل بيت

چرا خداوند پس از اين كه آدم و هوا را از بهشت بيرون كرد و سپس بعد از اين كه توبه كردند و خداوند آن ها را بخشيد و دوباره به بهشت بازگردانده شدند به تبعيت از اين دو، نسل آن ها نيز بايد مجازات شوند و آيا با اين كار عدل خداوندي زير سؤال نمي رود چرا كه مثل اين است كه پدر كسي گناه بكند و بعد خداوند تاوان آن را هم از خود پدر و هم فرزند او كه در جريان آن هيچ دخالتي نداشته بخواهد مثل اينكه يزيد امام حسين ع را شهيد كرد بنابراين فرزند او كه صالح بود نير بر اثر اشتباه پدر مجازات الهي بشود .

در مورد حضرت آدم عليه السلام و حضور در بهشت و رانده شدن او از آن جا مطالبي بايد خدمتتان عرض كنم؛ اول اينكه گرچه بعضي محل زندگي حضرت آدم ع قبل ورود به دنيا را بهشت موعود نيكان و پاكان مي دانند. ولي ظاهر اين است كه آن بهشت نبوده ، بلكه يكي از باغهاي پر نعمت و روح افزاي يكي از مناطق سرسبز زمين بوده است.

زيرا اولاً بهشت موعود قيامت نعمت جاوداني است كه در آيات بسياري از قرآن به اين جاودانگي بودنش اشاره شده وبيرون رفتن از آن ممكن نيست و ثانياً ابليس آلوده و بي ايمان را در آن بهشت راهي نخواهد بود ، نه وسوسه هاي شيطاني است و نه نافرماني خدا .

ثالثاً در رواياتي كه از طريق اهل بيت ع به ما رسيده اين موضوع صريحاً آمده است .

يكي از راويان حديث مي گويد از امام صادقع راجع به بهشت آدم پرسيدم ، امام ع در جواب فرمود: باغي از باغ هايدنيا بود كه خورشيد و ماه بر آن مي تابيد، و اگر بهشت جاودان بود هرگز آدم از آن رانده نمي شد. (1)

اين احتمال نيز داده مي شود كه اين بهشت در يكي از كرات آسماني بوده است هر چند بهشت جاويدان نبوده، در بعضي از روايات اسلامي نيز اشاره به بودن اين بهشت در آسمان شده است.

اما در مورد خطيئه حضرت آدم بايد گفت : حضرت آدم ع با آن مقامي كهخدا در آيات گذشته براي او بيان كرد مقام والائي از نظر معرفت و تقوا داشت، او نماينده خدا در زمين بود او معلم فرشتگان بود، او مسجود ملائكه بزرگ خدا گرديد، اين آدم با اين امتيازات مسلماً گناه نمي كند ، بعلاوه مي دانيم او پيامبر بود و هر پيامبري معصوم است .

لذا اين سوال مطرح مي شود آنچه از آدم سر زد چه بود ؟

1- در اينجا سه تفسير وجود دارد كه مكمل يكديگرند : آنچه آدم مرتكب شد ترك اولي بود نه گناه .

ترك اولي آن است كه گناه بعضي اعمال مباح و يا حتي مستحب در خور مقام افراد بزرگ نيست، آنها بايد از اين اعمال چشم بپوشند، و به كار مهمتر بپردازند ، در غير اينصورت ترك اولي كرده اند .

2- نهي خداوند در اينجا نهي ارشادي است، نه نهي مولوي. در نهي مولوي اگر كسي مخالفت كند مرتكب گناه شده ولي در نهي ارشادي اينچنين نميباشد،مانند دستور طبيب كه ميگويد فلان غذا را نخور كه بيمار ميشوي، خداوند نيز به آدم فرمود اگر از درخت ممنوع بخوري از بهشت بيرون خواهي رفت و به درد و رنج خواهي افتاد بنابراين آدم مخالفت فرمان خدا نكرد، بلكه مخالفت نهي ارشادي كرد.

3- اساساً بهشت جاي تكليف نبود بلكه دوراني بود براي آزمايش و آمادگي آدم براي آمدن در روي زمين و اين تنها جنبه آزمايشي داشت .

در يك بيان ديگر ميتوان گفت كه گرچه دنيايي كه ما در آن زندگي ميكنيم ذاتاً ناقص و پائين ترين مراتب وجود است ولي چون مهد تربيت انسانها و محل تحصيل مقامات عاليه و مزرعه آخرت است، جزء مغتنم ترين عوالم و بسيار مفيد و قابل استفاده است. و آنچه كه در زبان قرآن و احاديث وارد شده از مذمت و نكوهش اين عالم در حقيقت به خود او رجوع نميكند ، بلكه به معني وجهة قلب قرار دادن آن و دلبسته شدن و محبت افراطي به آن ميباشد .

حضرت امام خمينيره در مورد خطيئه حضرت آدم ميفرمايند : شايد خطيئه حضرت آدم ابوالبشر، همين توجه قهري به تدبير ملك و احتياج قهري به گندم و ساير امور طبيعه بوده و اين از براي اولياء خدا و مجذوبين خطيئه است. و اگر به آن جذبه الهيه حضرت آدم ميماند و وارد در ملك دنيا نميشد، اين همه بساط رحمت در دنيا و آخرت بسط پيدا نميكرد.(2)

بنابراين از مجموع نكاتي كه عرض شد استفاده ميشود كه هبوط آدمع نه تنها گناه نبوده بلكه منشاء نعمتهاي فراوان در عالم دنيا و گسترش رحمت الهي بوده تا انسانها با ورود به عالم دنيا و با اعمال اختياري خود را در مواجهه با آزمايشات ،راه سلوك اليالله و مدارج رشد و تعالي را طي كنند. اين برداشت عرفاني را امام ره به زبان شعر در ديوان خويش چنين فرمودهاند:

خواست شيطان بد كند با من ولي احسان نمود از بهشتم كرد بيرون بستر جانان نمود

در ادامه قابل ذكر است كه در سؤالاتتان آوردهايد كه خداوند حضرت آدم را بخشيد و سپس به بهشت دوباره باز گرداند . آنچه از آيات قرآن فهميده ميشود اين است كه خداوند توبه حضرت آدم را پذيرفت ... فتاب عليه انه هو التواب الرحيم (3) خداوند توبه او را پذيرفت ، خداوند تواب و رحيم است و اين به معني بخشش خداوند و بازگشت معنوي آدم به سوي خدا ميباشد گرچه اين بازگشت در عالم آخرت ورود به بهشت را به همراه خواهد داشت .





منابع و مآخذ:

1- كتاب كافي طبق نقل تفسير نورالثقلين، ج1 ، ص 62)

2- شرح اربيعن حديث امام خميني ره ص 123

3- بقره آيه 38

برگرفته از كتاب تفسير نمونه ج 1 / ص 185 و 186 و 187